Steeds vaker kiezen mensen ervoor om samen te wonen zonder huwelijk of een geregistreerd partnerschap aan te gaan. Sommige stellen leggen hun onderlinge afspraken vast in een samenlevingsovereenkomst, terwijl anderen helemaal geen regelingen treffen.
Als de relatie wordt verbroken, dan moeten er vaak belangrijke zaken worden geregeld. Denk hierbij aan de gezamenlijke woning, de verdeling van gemeenschappelijke bezittingen en – als er kinderen zijn – over de zorg en opvoeding. Samenwoners genieten doorgaans wettelijke bescherming en de regels voor gehuwden of geregistreerde partners zijn niet zonder meer van toepassing. Het is verstandig om bij een verbreking van de relatie professionele ondersteuning in te schakelen en u goed te laten adviseren.
Er moeten duidelijke afspraken worden gemaakt over de verdeling van gezamenlijke bezittingen. Heeft u bijvoorbeeld samen een woning gekocht, dan komt vaak aan de orde wie er in de woning kan blijven wonen en of overname mogelijk is. Ook kan het voorkomen dat één van de partners meer heeft geïnvesteerd in de woning dan de ander en er een vergoedingsrecht is ontstaan. Dit kan leiden tot onduidelijkheid of discussie bij de verdeling.
Als er minderjarige kinderen zijn, bent u – net als bij een echtscheiding of ontbinding van een geregistreerd partnerschap – verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Hierin worden afspraken opgenomen over onder meer de hoofdverblijfplaats van de kinderen, de verdeling van de zorg voor de kinderen en kinderalimentatie.
In veel gevallen wordt geprobeerd om in goed overleg tot afspraken te komen die kunnen worden vastgelegd in een overeenkomst. Soms lukt dit niet en kan er een procedure worden gestart waarbij de rechter een beslissing neemt over de gevolgen van de verbreking van de samenleving.