Huwelijkse voorwaarden: uitvoeringsovereenkomst of nieuwe voorwaarde?

Huwelijkse voorwaarden: uitvoeringsovereenkomst of nieuwe voorwaarde?

Huwelijkse voorwaarden moeten op straffe van nietigheid bij notariële akte worden aangegaan. Dit betekent dat zij zonder tussenkomst van de notaris juridisch geen geldigheid hebben en worden behandeld alsof zij nooit zijn overeengekomen. Hetzelfde geldt voor iedere wijziging van de huwelijkse voorwaarden tijdens het huwelijk: ook die moet steeds bij notariële akte worden opgemaakt.

Echtgenoten die huwelijkse voorwaarden hebben opgesteld kunnen wel onderling overeenkomen op welke wijze zij uitvoering zullen geven aan een in die voorwaarden opgenomen beding. Zolang die wijze van uitvoering binnen de kaders van het betreffende beding blijft, hoeft een dergelijke nadere overeenkomst niet notarieel te worden vastgelegd. Zodra echter wordt afgeweken van hetgeen in de huwelijkse voorwaarden is bepaald, is sprake van een nadere huwelijkse voorwaarde. Een dergelijke overeenkomst moet op grond van de wet — op straffe van nietigheid — bij notariële akte worden aangegaan.

In een zaak waarin de Hoge Raad op 6 juni 2025 uitspraak heeft gedaan (ECLI:NL:HR:2025:852) hadden de echtgenoten een zogenoemde potovereenkomst gesloten die zij niet notarieel hadden vastgelegd. Daarin hadden zij afgesproken om jaarlijks de winsten uit hun ondernemingen met elkaar te delen en verliezen tot een bepaald bedrag eveneens te verdelen. De vraag die in deze zaak centraal stond, was of deze potovereenkomst moest worden gezien als een nadere uitvoering van een beding in de huwelijkse voorwaarden én deze binnen de kaders van het betrokken beding viel of dat sprake was van een afwijking van de huwelijkse voorwaarden.

In deze zaak leidden het verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden en de potovereenkomst tot uiteenlopende uitkomsten: tussen partijen stond namelijk vast dat op grond van de huwelijkse voorwaarden niets te verrekenen viel, terwijl toepassing van de potovereenkomst wél tot verrekening leidde. Nu de afspraken uit de potovereenkomst afweken van hetgeen in de huwelijkse voorwaarden was bepaald, was er sprake van een afwijking van de huwelijkse voorwaarden. Een dergelijke afwijking had, gelet op de wettelijke vormvereisten, eveneens bij notariële akte moeten worden vastgesteld.

Deze uitspraak benadrukt opnieuw hoe belangrijk het is dat echtgenoten hun afspraken zorgvuldig vastleggen. Juridische ondersteuning vooraf kan helpen te voorkomen dat echtgenoten later worden geconfronteerd met onvoorziene juridische gevolgen.

Advies personen- en familierecht advocaat nodig?